ชวนให้คิด...ชีวิตจะมีค่า

ปรีดา ทุมเทียง

V10002

“เราพูดอยู่เสมอถึงคำว่า สติ-ปัญญา เราใช้ปัญญาอยู่เสมอก็จริง แต่สตินั้นแท้จริงแล้ว เรานำออกมาใช้น้อยนัก ทั้งที่สตินั้นมีคุณค่าแก่ชีวิต มีคุณค่าอย่างเหลือที่จะประมาณได้”

เป็นคำกล่าวของพระเดชพระคุณ พระราชสุทธิญาณมงคล ผู้นำทางวิญญาณ ผู้เปี่ยมด้วยปณิธานอันมั่นคง ในการพัฒนาคนให้สูงด้วยคุณธรรม ผมอยากจะให้ผู้คนในสังคม ได้ตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งที่มีอยู่แล้วในสังคม ซึ่งถ้าคนส่วนมากในสังคมมีความตระหนัก มีจิตสำนึกอย่างแท้จริงแล้ว การพัฒนาสังคม ความร่มเย็นเป็นสุข การวัฒนาถาวร การพัฒนาอย่างยั่งยืนจะบังเกิดขึ้น เพราะสังคมเป็นผลผลิตจากคน และคนต่างก็เป็นผลผลิตของสังคม ทั้งสองเป็นปัจยาการต่อกันอย่างแยกไม่ออก

ด้วยจิตสำนึกในตัวผมเอง ในฐานะที่เป็นผู้นำระดับหนึ่งทางการศึกษา ได้มองเห็นแนวทางในการพัฒนาอย่างยั่งยืนนั้น บุคลากรทางการศึกษา ครู-อาจารย์ จำเป็นจะต้องได้รับการพัฒนาให้มองเห็นแนวทางร่วมกัน จึงจะส่งผลต่อการพัฒนาเด็กและเยาวชนในความรับผิดชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพ โครงการแสงธรรมนำชีวิต ด้วยความเมตตาจากศูนย์ปฏิบัติธรรมเวฬุวัน อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ได้ให้โอกาสแก่ครูอาจารย์ฝึกปฏิบัติธรรมมาถึงปัจจุบัน รวม ๓ รุ่น สังเกตได้ว่า ครู-อาจารย์ที่ผ่านการปฏิบัติธรรมจะเป็นประทีปนำทางเพิ่มจำนวนมากขึ้น อันจะส่งผลต่อการเผยแผ่เนวทางที่จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาจิตใจเด็กและเยาวชน ตลอดจนประชาชนทั่วไปอย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น ทุกชีวิตต่างก็ต้องการความสุข ความสำเร็จด้วยกันทั้งนั้น พื้นฐานแห่งความสำเร็จจะต้องมีพื้นฐานร่วม ๓ ประการคือ

- มีเจตคติทางบวก

- มีเป้าหมาย

- มีแรงจูงใจในตนเอง

ซึ่งเงื่อนไขทางจิตใจมีผลกระทบต่อวิถีทางที่เรากระทำ และคนเรานั้นจะตกเป็นเหยื่อของความคิดที่ถูกจำกัดกรอบได้ง่ายมาก ที่สำคัญคือ คนเราสามารถทำลายเพดานแห่งการจำกัดตัวเองลงได้จริง จากการสำรวจเมื่อเร็ว ๆ นี้ มีสถิติเปิดเผยให้เห็นว่า

- ประชากรร่ำรวยเหลือล้น ๓%

- ประชากรอยู่อย่างสบาย ๑๐%

- ประชากรตรากตรำลำบากหาเลี้ยงชีวิต ๖๐%

- ประชากรต้องการความช่วยเหลือเพื่ออยู่รอด ๒๗%

ขั้นยอดสุด ๓% นั้น ดำรงชีวิตอย่างมีเป้าหมายที่เขียนไว้ชัดเจน กลุ่ม ๑๐% มีเป้าหมายอยู่บางอย่างในใจ ส่วนนอกนั้นแทบไม่มีเป้าหมายอะไรเลย และความมุ่งมั่นจุดเดียวเพื่อสู่เป้าหมายแห่งความสำเร็จนั้น “สมาธิ” เป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่จะนำไปสู่ความสำเร็จอย่างคาดไม่ถึง

สืบเนื่องเพราะ “ศีล สมาธิ ปัญญา” เป็นปัจยาการต่อกัน โดยเริ่มจากศีล จะเกิดสมาธิ และจะเกิดปัญญาในที่สุด และศีล สมาธิ ปัญญา จะบังเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริงนั้น ก็เนื่องจากการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน อันเป็นแนวทางพัฒนาจิตอย่างได้ผลยิ่ง พระพุทธศาสนานี้แยกออกเป็นฝ่ายปริยัติ ฝ่ายปฏิบัติ ฝ่ายปฏิเวธ หรือความรู้แจ้งแทงตลอด หลวงพ่อพระราชสุทธิญาณมงคล (จรัญ ฐิตธมฺโม) เปรียบเทียบอย่างน่าฟังไว้ว่า เหมือนกับต้นไม้ใหญ่ซึ่งประกอบด้วย ราก ลำต้น กิ่ง ใบ และผล อันรากของต้นไม้นั้นก็ได้แก่ปริยัติ อันลำต้นของต้นไม้ได้แก่ปฏิบัติ ผลของต้นไม้ได้แก่ปฏิเวธ เรามีชีวิตอยู่ใต้ร่มพระพุทธศาสนา จะต้องรู้และเข้าใจ เพื่อที่จะได้ช่วยกันรักษาทั้งที่เป็นส่วนรากคือ ปริยัติ ทั้งที่เป็นส่วนลำต้นคือ ปฏิบัติ และส่วนที่จะได้บริโภคผลของลำต้นอันเป็น ปฏิเวธ ตลอดไป เพื่อความสุข ความเจริญของชีวิต

ตัวของผมมีความมุ่งหวังว่า การปฏิบัติธรรมอันเป็นการพัฒนาจิตใจนั้น ครู-อาจารย์มีโอกาสมากที่สุดที่จะเผยแผ่ธรรมะไปสู่เด็กและเยาวชน เพราะครู-อาจารย์มีภาระดูแลรับผิดชอบโดยตรงต่อการพัฒนาคน โดยการใช้การศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญ ด้านการศึกษา ใช้แนวทางการปฏิบัติธรรมเพื่อพัฒนาจิตใจของเด็กและเยาวชน แล้วการให้การศึกษาก็จะบรรลุผลอย่างสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น “กิเลส ตัณหาในใจของคนเรา ความชั่วในจิตใจของคนเรา เครื่องเศร้าหมองในจิตใจของคนเรานั้นไม่ใช่ว่าจะหมดไป โดยคิดว่าจะปล่อยวาง จะเอาไปโยนทิ้ง ไปทุบทิ้ง ไปทำลายทิ้ง เหมือนอย่างสิ่งของไม่ได้ เพราะเป็นภาวะในจิตใจไม่ใช่วัตถุ การจะปล่อย การจะวางได้ ต้องอาศัยศีล สมาธิ ปัญญา และต้องรู้จักปล่อย รู้จักวาง รู้จักยึด ไปตามลำดับ”

คำกล่าวจากผู้นำทางวิญญาณ ผู้มุ่งมั่นปฏิบัติธรรมเพื่อพัฒนาจิตใจ หลวงพ่อพระราชสุทธิญาณมงคล น่าที่จะนำไปปฏิบัติในหมู่ครู-อาจารย์ ซึ่งมีผู้กล่าวว่า “ครูคือผู้ยกระดับวิญญาณของมนุษย์” อย่างแท้จริง เพื่อส่งผลต่อการพัฒนาการศึกษาได้อย่างสมบูรณ์