ตฺวาทิ
อถ ตฺวาทิ วุจฺจเตฯ
๕๗๕. ตุ อนฺตุ หิ ถ มิ ม ตํ อนฺตํ สุ วฺโห เอ อามเส [ก. ๔๒๔; รู. ๔๕๐; นี. ๘๙๗; จํ. ๑.๓.๑๒๒; ปา. ๓.๓.๑๖๒]ฯ
วตฺตมาเน กาเล ปญฺห, ปตฺถนา, วิธีสุ กฺริยตฺถา ตฺวาทโย โหนฺติฯ
ปญฺเห-ธมฺมํ วา ตฺวํ อธิยสฺสุ วินยํ วา [ปาจิ. ๔๗๑ (อตฺถโต สทิสํ)]ฯ
ปตฺถนาสทฺเทน อาสีสาทโยปิ สงฺคยฺหนฺติฯ
ตตฺถ ปตฺถนายํ-ภวาภเว สํสรนฺโต, สทฺโธ โหมิ อมจฺฉรีฯ
อาสีสายํ-เอเตน สจฺจวชฺเชน, ปชฺชุนฺโน อภิวสฺสตุ [จริยา. ๓.๘๙], สพฺเพ ภทฺรานิ ปสฺสนฺตุ [ชา. ๑.๒.๑๐๕], สพฺเพ สตฺตา อเวรา โหนฺตุ [ปฏิ. ม. ๒.๒๒]ฯ
ยาจเน-เอกํ เม นยนํ เทหิ [จริยา. ๑.๕๙]ฯ
อายาจเน-เทเสตุ ภนฺเต ภควา ธมฺมํ [ที. นิ. ๒.๖๘], โอวทตุ มํ ภควา [สํ. นิ. ๓.๑], อนุสาสตุ มํ สุคต [สํ. นิ. ๓.๑], อุลฺลุมฺปตุ มํ ภนฺเต สงฺโฆ [มหาว. ๗๑], อสฺมากํ อธิปนฺนานํ, ขมสฺสุ ราชกุญฺชร [ชา. ๒.๒๑.๑๘๑], เอถ พฺยคฺฆา นิวตฺตวฺโห [ชา. ๑.๓.๖๖]ฯ
วิธิสทฺเทน นิโยชนาทโยปิ สงฺคยฺหนฺติฯ
ตตฺถ วิธิมฺหิ-อกุสลํ ปชหถ, กุสลํ อุปสมฺปชฺช วิหรถ [ปฏิ. ม. ๓.๓๐; ปารา. ๑๙], เอวํ วิตกฺเกถ, มา เอวํ วิตกฺเกถ [ปฏิ. ม. ๓.๓๐]ฯ
นิโยชเน-เอถ ภิกฺขเว สีลวา โหถ [อ. นิ. ๕.๑๑๔], อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ [ที. นิ. ๒.๑๘๕], เอถ คณฺหถ พนฺธถ [ที. นิ. ๒.๓๔๒], มา โว มุญฺจิตฺถ กิญฺจนํ [ที. นิ. ๒.๓๔๒]ฯ
อชฺเฌสเน-อุทฺทิสตุ ภนฺเต เถโร ปาติโมกฺขํ [มหาว. ๑๕๕]ฯ
อาณตฺติยํ-สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ [ปารา. ๓๖๘]ฯ
เปสเน-คจฺฉถ ตุมฺเห สาริปุตฺตา [ปารา. ๔๓๒]ฯ
ปวารณายํ-วทตุ มํ ภนฺเต สงฺโฆ [มหาว. อฏฺฐ. ๒๑๓], วเทถ ภนฺเต เยนตฺโถ [ปารา. ๒๙๐]ฯ
อนุมติยํ-ปริภุญฺช วา วิสฺสชฺเชหิ วา ยถาปจฺจยํ วา กโรหิ [ปาจิ. ๓๗๔]ฯ
วรทาเน-ผุสฺสตี วรวณฺณาเภ, วรสฺสุ ทสธา วเร [ชา. ๒.๒๒.๑๖๕๕], อิจฺฉิตํ ปตฺถิตํ ตุยฺหํ, ขิปฺปเมว สมิชฺฌตุ [อ. นิ. อฏฺฐ. ๑.๑.๑๙๒]ฯ
อนุญฺญายํ-ปุจฺฉ วาสว มํ ปญฺหํ, ยํ กิญฺจิ มนสิจฺฉสิ [ที. นิ. ๒.๓๕๖]ฯ
กตาวกาสา ปุจฺฉวฺโห [สุ. นิ. ๑๐๓๖]ฯ
สมฺปฏิจฺฉเน-เอวํ โหตุ [ที. นิ. ๒.๔๑๙]ฯ
อกฺโกเส-มุทฺธา เต ผลตุ สตฺตธา [ชา. ๑.๑๖.๒๙๕], โจรา ตํ ขณฺฑาขณฺฑิกํ ฉินฺทนฺตุ [ม. นิ. อฏฺฐ. ๑]ฯ
สปเถ-เอเตน สจฺจวชฺเชน, ปุตฺโต อุปฺปชฺชตํ อิเส [ชา. ๑.๑๔.๑๐๔], มุสา เม ภณมานาย, มุทฺธา ผลตุ สตฺตธา [ชา. ๑.๑๔.๑๐๔]ฯ
อามนฺตเน-เอตุ เวสฺสนฺตโร ราชา [ชา. ๒.๒๒.๒๓๔๑], ‘‘เอหิ ภิกฺขุ จร พฺรหฺมจริยํ [มหาว. ๒๘], เอถ ภิกฺขเว สีลวา โหถ’’ อิจฺจาทีสุปิ เอหิ, เอถสทฺทา อามนฺตเน ติฏฺฐนฺติฯ
นิมนฺตเน-อธิวาเสตุ เม ภนฺเต ภควา สฺวาตนาย ภตฺตํ [ปารา. ๗๗]ฯ
ปเวทเน-เวทยตีติ มํ สงฺโฆ ธาเรตุ [จูฬว. อฏฺฐ. ๑๐๒], อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ [ที. นิ. ๑.๒๙๙], ปุนารายุ จ เม ลทฺโธ, เอวํ ชานาหิ มาริส [ที. นิ. ๒.๓๖๙]ฯ
ปตฺตกาเล-ปรินิพฺพาตุ ภนฺเต ภควา, ปรินิพฺพาตุ สุคโต, ปรินิพฺพานกาโล ภนฺเต ภควโต [ที. นิ. ๒.๑๖๘], กาโล โข เต มหาวีร, อุปฺปชฺช มาตุกุจฺฉิยํ [พุ. วํ. ๑.๖๗], พฺยากโรหิ อคฺคิเวสฺสน น ทานิ เต ตุณฺหีภาวสฺส กาโล [ม. นิ. ๑.๓๕๗]ฯ
อนุโภตุ, อนุโภนฺตุ, อนุโภหิ, อนุโภถ, อนุโภมิ, อนุโภม, ภวตุ, ภวนฺตุ, ‘หิมิเมสฺวสฺสา’ติ หิ, มิ, เมสุ อสฺส ทีโฆ, ตฺวํ ปณฺฑิโต ภวาหิฯ
๕๗๖. หิสฺสโต โลโป [ก. ๔๗๙; รู. ๔๕๒; นี. ๙๖๐; จํ. ๕.๓.๙๙; ปา. ๖.๔.๑๐๕]ฯ
อการโต ปรสฺส หิสฺส โลโป โหติฯ
อโตติ กึ? พฺรูหิ, เทหิ, โหหิฯ
อิมินา อโต หิสฺส โลโป, ตฺวํ ปณฺฑิโต ภวฯ
ตุมฺเห ปณฺฑิตา ภวถ, ภวามิ, ภวามฯ
ปรฉกฺเก-โส ภวตํ, เต ภวนฺตํ, ตฺวํ ภวสฺสุ, ตุมฺเห ภววฺโห, อหํ ภเว, มยํ ภวามเส, อิมานิ สุทฺธกตฺตุรูปานิฯ
อนุภูยตุ, อนุภูยนฺตุ, อนุภุยฺยตุ, อนุภุยฺยนฺตุ อิจฺจาทิ สุทฺธกมฺมรูปํฯ
ภาเวตุ, ภาเวนฺตุ, ภาวยตุ, ภาวยนฺตุ อิจฺจาทิ เหตุกตฺตุรูปํฯ
ภาวียตุ, ภาวียนฺตุฯ รสฺสตฺเต-ภาวิยตุ, ภาวิยนฺตุฯ ทฺวิตฺเต-ภาวิยฺยตุ, ภาวิยฺยนฺตุฯ ตถา ภาวยียตุ, ภาวยียนฺตุอิจฺจาทิ เหตุกมฺมรูปํฯ
‘เอยฺยาถสฺเส’อิจฺจาทิสุตฺเตน ถสฺส วฺโห, ตุมฺเห ภววฺโห, ภวถ วาฯ
อิติ ตฺวาทิฯ
