จตุตฺถกณฺฑ

 

๕๙๐, ๕๗๙. ณมฺหิรนฺชสฺส โช ภาวกรเณสุ.

ณมฺหิ ปจฺจเย ปเร รนฺชอิจฺเจตสฺส ธาตุสฺส อนฺตภูตสฺส นฺชการสฺส โชอาเทโส โหติ ภาวกรเณสุ.

รญฺชนํ ราโค, รนฺชนฺติ เอเตนาติ ราโค.

ภาวกรเณสูติ กิมตฺถํ? รนฺชตีติ รงฺโค.

 

๕๙๑, ๕๔๔. หนสฺส ฆาโต.

หนอิจฺเจตสฺส ธาตุสฺส สพฺพสฺส ฆาตาเทโส โหติ ณมฺหิ ปจฺจเย ปเร.

อุปหนตีติ อุปฆาโต, คาโว หนตีติ โคฆาตโก.

 

๕๙๒, ๕๐๓. วโธ วา สพฺพตฺถ.

หนอิจฺเจตสฺส ธาตุสฺส วธาเทโส โหติ วา สพฺพตฺถ ฐาเนสุ.

หนตีติ วโธ, วธโก, อวธิ, อหนิ วา.

 

๕๙๓, ๕๖๔. อาการนฺตานมาโย.

อาการนฺตานํ ธาตูนํ อนฺตสฺส อาการสฺส อายาเทโส โหติ ณมฺหิ ปจฺจเย ปเร.

ททาตีติ ทายโก, ทานํ ทาตุํ สีลํ ยสฺสาติ ทานทายี, มชฺชํ ทาตุํ สีลํ ยสฺสาติ มชฺชทายี, นครํ ยาตุํ สีลํ ยสฺสาติ นครยายี.

 

๕๙๔, ๕๘๒. ปุร สมุป ปรีหิ กโรติสฺส ข ขรา วา ตปจฺจเยสุ จ.

ปุร สํ อุป ปริอิจฺเจเตหิ กโรติสฺส ธาตุสฺส ข ขราเทสา โหนฺติ วา ตปจฺจเย ปเร, ณมฺหิ จ.

ปุเร กรียตีติ ปุรกฺขโต, สมฺมา กรียตีติ สงฺขโต, อุปคนฺตฺวา กรียตีติ อุปกฺขโต, ปริสมนฺตโต กโรตีติ ปริกฺขาโร, สํกรียตีติ สงฺขาโร.

วาติ กิมตฺถํ? อุปคนฺตฺวา กโรตีติ อุปกาโร.

 

๕๙๕, ๖๓๗. ตเว ตุนาทีสุ กา.

ตเว ตุนอิจฺเจวมาทีสุ ปจฺจเยสุ กโรติสฺส ธาตุสฺส กาอาเทโส โหติ วา.

กาตเว, กาตุํ, กตฺตุํ วา, กาตุน, กตฺตุน วา.

 

๕๙๖, ๕๕๑. คม ขน หนาทีนํ ตุํ ตพฺพาทีสุ น.

คม ขน หนอิจฺเจวมาทีนํ ธาตูนํ อนฺตสฺส นกาโร โหติ วา ตุํ ตพฺพาทีสุ ปจฺจเยสุ.

คนฺตุํ, คมิตุํ, คนฺตพฺพํ, คมิตพฺพํ. ขนฺตุํ. ขนิตุํ, ขนฺตพฺพํ, ขนิตพฺพํ.

หนฺตุํ, หนิตุํ, หนฺตพฺพํ. หนิตพฺพํ. มนฺตุํ, มนิตุํ, มนฺตพฺพํ, มนิตพฺพํ.

อาทิคฺคหณํ กิมตฺถํ? ตุนคฺคหณตฺถํ. คนฺตุน, ขนฺตุน, หนฺตุน, มนฺตุน.

 

๕๙๗, ๖๔๑. สพฺเพหิ ตุนาทีนํ โย.

สพฺเพหิ ธาตูหิ ตุนาทีนํ ปจฺจยานํ ยการาเทโส โหติ วา.

อภิวนฺทิย, อภิวนฺทิตฺวา, โอหาย, โอหิตฺวา, อุปนีย, อุปเนตฺวา,

ปสฺสิย, ปสฺสิตฺวา, อุทฺทิสฺส, อุทฺทิสิตฺวา, อาทาย, อาทิยิตฺวา.

 

๕๙๘, ๖๔๓. จนนฺเตหิ รจฺจํ.

จการนการนฺเตหิ ธาตูหิ ตุนาทีนํ ปจฺจยานํ รจฺจาเทโส โหติ วา.

วิวิจฺจ, อาหจฺจ, อุหจฺจ.

วาติ กิมตฺถํ? หนฺตฺวา.

 

๕๙๙, ๖๔๔. ทิสา สฺวาน สฺวานฺตโลโป จ.

ทิสอิจฺเจตาย ธาตุยา ตุนาทีนํ ปจฺจยานํ สฺวานสฺวาเทสา โหนฺติ, อนฺตโลโป จ.

ทิสฺวาน, ทิสฺวา.

 

๖๐๐, ๖๔๕. มหทเภหิ มฺม ยฺห ชฺช พฺภ ทฺธา จ.

ม ห ท ภ อิจฺเจวมนฺเตหิ ธาตูหิ ตุนาทีนํ ปจฺจยานํ มฺม ยฺห ชฺช พฺภ ทฺธาอาเทสา โหนฺติ วา อนฺตโลโป จ.

อาคมฺม, อาคมิตฺวา, โอกฺกมฺม. โอกฺกมิตฺวา, ปคฺคยฺห, ปคฺคณฺหิตฺวา, อุปฺปชฺช, อุปฺปชฺชิตฺวา, อารพฺภ, อารภิตฺวา, อารทฺธ, อารภิตฺวา.

 

๖๐๑, ๓๓๔. ตทฺธิตสมาสกิตกา นามํ วา’ ตเว ตุนาทีสุ จ.

ตทฺธิตสมาสกิตกอิจฺเจวมนฺตา สทฺทานามํว ทฏฺฐพฺพา ตเว ตุน ตฺวาน ตฺวาทิปจฺจยนฺเต วชฺเชตฺวา.

วาสิฏฺโฐ, ปตฺตธมฺโม, กุมฺภกาโร อิจฺเจวมาทิ.

 

๖๐๒, ๖. ทุมฺหิ ครุ.

ทุมฺหิ อกฺขเร โย ปุพฺโพ อกฺขโร, โส ครุโกว ทฏฺฐพฺโพ.

ภิตฺวา, ฉิตฺวา, ทตฺวา, หุตฺวา.

 

๖๐๓, ๗. ทีโฆ จ.

ทีโฆ จ สโร ครุโกว ทฏฺฐพฺโพ.

อาหาโร, นที, วธู, เต ธมฺมา, โอปนยิโก.

 

๖๐๔, ๖๘๔. อกฺขเรหิ การ.

อกฺขรตฺเถหิ อกฺขราภิเธยฺเยหิ การปจฺจโย โหติ ปโยเค สติ.

อ เอว อกาโร, อา เอว อากาโร, ย เอว ยกาโร.

 

๖๐๕, ๖๔๗. ยถาคมมิกาโร.

ยถาคมํ สพฺพธาตูหิ สพฺพปจฺจเยสุ อิการาคโม โหติ.

การิยํ, ภวิตพฺพํ, ชนิตพฺพํ, วิทิตพฺพํ, กริตฺวา, อิจฺฉิตํ.

 

๖๐๖, ๖๔๒. ทธนฺตโต โย กฺวจิ.

ทการธการนฺตาย ธาตุยา ยถาคมํ ยการาคโม โหติ กฺวจิ ตุนาทีสุ ปจฺจเยสุ.

พุทฺโธ โลเก อุปฺปชฺชิตฺวา, ธมฺมํ พุชฺฌิตฺวา.

ทธนฺตโตติ กิมตฺถํ? ลภิตฺวา.

กฺวจีติ กิมตฺถํ? อุปฺปาเทตฺวา.

 

อิติ กิพฺพิธานกปฺเป จตุตฺโถ กณฺโฑ.