ปกติรูปราสิ
ตาทิปจฺจยราสิ
อถ ปกติรูปราสิ วุจฺจเตฯ
ต, ติ, ตุ, ตวนฺตุ, ตาวี, ตฺวา, ตฺวาน, ตุน, ตุํ, ตเว, ตาเย, ตพฺพฯ
ทา, ขฺยา, คา, ฆา, ฏา, ฐา, ตา, ถา, ทา, ธา, ปา, ผา, ภา, มา, ยา, ลา, วา, สา, หาฯ
อกฺขาโต, สฺวากฺขาโต, อาขฺยาโต, วิขฺยาโตฯ
‘อู พฺยญฺชนสฺสา’ติ กฺวจิ อีอาคโม รสฺโส จ, สงฺคายิโต, ฆายิโต, ญาโตฯ
‘ชฺยาทีหิ กฺนา’ติ นาปจฺจโย, ชานิโตฯ
การิเต-ญาปิโต, ญาปยิโตฯ ปุตฺตํ ตายติ รกฺขตีติ ตาโต-ปิตาฯ ทตฺโต, ทฺวิตฺตํ รสฺสตฺตญฺจฯ เทวทตฺโต, พฺรหฺมทตฺโต, ยญฺญทตฺโต, ทาปิโต, ทาปยิโตฯ
มหาวุตฺตินา ปสฺส ปิโว, ปิวิโตฯ
ผา-วุทฺธิยํ, ผิโต ปภาตา รตฺติฯ
มา-มาเน, มิโต, สมฺมิโต, อุปมิโต, นิมฺมิโต, ยาโต, ลาโต, วาโตฯ
มหาวุตฺตินา วาสฺสุตฺตํ, นิพฺพุโต, ปรินิพฺพุโต, นิพฺพาปิโต, ปรินิพฺพาปิโต, โอสิโต, ปริโยสิโต, โอสาปิโต, ปริโยสาปิโต, ปหิโต, ปชหิโต, หาปิโตฯ
ติมฺหิ-ญตฺติ, ทตฺติ, ปาติ, ผาติ, นิพฺพุติ, ปรินิพฺพุติฯ
ตุมฺหิ-สงฺขาตา สพฺพธมฺมานํ [ชา. ๒.๒๒.๑๔๕๑], อกฺขาตาโร ตถาคตา [ธ. ป. ๒๗๖] อญฺญาตาโร ภวิสฺสนฺติ [ที. นิ. ๒.๖๘], ญาเปตา, ญาปยิตาฯ อุฏฺฐาตา วินฺทเต ธนํ [สํ. นิ. ๑.๒๔๖]ฯ
‘อู ลสฺเส’ติ กฺวจิ อีสฺส เอตฺตํ, อุฏฺฐาเปตา, สมุฏฺฐาเปตา, อฆสฺส ตาตา, ตายิตา, ทาตา, ทาเปตา, สนฺธาตา, สนฺธาเปตา, มาปิตา, มาปยิตา, นิพฺพาเปตา, นิพฺพาปยิตา, หาเปตา, หาปยิตาฯ
ตวนฺตุ, ตาวีสุ-อกฺขตา, อกฺขาตาวี อิจฺจาทิฯ
ตฺวาทีสุ สํโยเค รสฺสตฺตํ, ญตฺวา, ชานิตฺวา, ญาเปตฺวา, ชานาเปตฺวา, ฐตฺวาฯ
ปาทิโต ฐาสฺส ฐโห, สณฺฐหิตฺวา, ปติฏฺฐหิตฺวาฯ
การิเต กฺวจิ รสฺสตฺตํ, ฐเปตฺวา, ปฏฺฐเปตฺวา, ปติฏฺฐาเปตฺวา, ทตฺวา, อาทิยิตฺวา, สมาทิยิตฺวา, ทชฺชิตฺวาฯ
ทท-ทาเน, ตฺวาสฺส ปฺโย, ยมฺหิ ทสฺส โช, ยสฺส ปุพฺพรูปํ ทีโฆ, ทชฺชา, ทาเปตฺวาฯ
ปาทิโต รสฺโส, สมาทเปตฺวาฯ
ธา-ธารเณ, ทฺวิตฺตํ, ปุพฺพสฺส ตติยตฺตํ รสฺโส จ, ปรสฺส ‘ธาสฺส โห’ติ โห, ปทหิตฺวา, วิทหิตฺวา, นิทหิตฺวา, สทฺทหิตฺวา, โอทหิตฺวา, ปิทหิตฺวา, ปริทหิตฺวาฯ
การิเต-อาธเปตฺวา, สนฺนิธาเปตฺวา, ปิวิตฺวา, ปิตฺวา วา, ปาเยตฺวา, มาเปตฺวา, โอสาเปตฺวา, ปริโยสาเปตฺวา, หิตฺวา, ปชหิตฺวา, หาเปตฺวา, ปชหาเปตฺวาฯ
ตุํ, ตเวสุ-อกฺขาตุํ, อกฺขาตเว, สงฺขาตุํ, สงฺขาตเว, ญาตุํ, ญาตเว, ชานิตุํ, ชานิตเว, ญาเปตุํ, ญาเปตเว, ชานาเปตุํ, ชานาเปตเว, ฐาตุํ, ฐาตเว, สณฺฐาตุํ, สณฺฐาตเว, สณฺฐหิตุํ, สณฺฐหิตเว, ฐเปตุํ, ฐเปตเว, สณฺฐาเปตุํ, สณฺฐาเปตเว, ทาตุํ, ทาตเว, ปทาตุํ, ปทาตเว, อาทาตุํ, อาทาตเว, ทชฺชิตุํ, ทชฺชิตเว, ทาเปตุํ, ทาเปตเว, สมาทเปตุํ, สมาทเปตเว, สนฺธาตุํ, สนฺธาตเว, สทฺทหิตุํ, สทฺทเหตุํ, สทฺทเหตเว, นิเธตุํ, นิเธตเว สนฺธาเปตุํ, นิธาเปตุํ, ปาตุํ, ปิวิตุํ, ปาตเว, ปิเวตเว, มาตุํ, มินิตุํ, ปเมตุํ, อุปเมตุํ, ยาตุํ, ยายิตุํ, ยาตเว, โอสาเยตุํ, โอสาเปตุํ, ปริโยสาเปตุํ, หาตุํ, ปหาตุํ, มารเธยฺยํ ปหาตเว [ธ. ป. ๓๔], ชหิตุํ, ปชหิตุํ, หาเปตุํ, ปหาเปตุํ, ชหาเปตุํฯ
ตพฺพมฺหิ-อกฺขาตพฺพํ, สงฺขาตพฺพํ, สงฺขฺยาตพฺพํ, คายิตพฺพํ, ญาตพฺพํ, ชานิตพฺพํ, ญาเปตพฺพํ, ชานาเปตพฺพํ, ฐาตพฺพํ, ฐเปตพฺพํ, ทาตพฺพํ, อาทาตพฺพํ, สมาทาตพฺพํ, ทาเปตพฺพํ, สมาทเปตพฺพํ, วิธาตพฺพํ, วิทหิตพฺพํ, ปาตพฺพํ, ปิวิตพฺพํ, มินิตพฺพํ, มิเนตพฺพํ, ยาตพฺพํ, ลาตพฺพํ, ปหาตพฺพํฯ
อิวณฺเณสุ วิปุพฺโพ อิ-คตฺยํ, วีโต, วีตโทโส วีตโมโห [สํ. นิ. ๑.๒๔๙], อุทิโต, สมุทิโต, ทาคโมฯ
สมิโต, สเมโต, สมเวโต, อเปโต, อุเปโต, สมุเปโต, อภิโต, กีโต, กยิโต, กิณิโต, จิโต, จินิโต, อาจิโต, อุปจิโต, สญฺจิโต, ชิโต, ปราชิโต, ฑิโต, โอฑฺฑิโต, นีโต, อานีโต, วินีโต, โอณีโต, ปณีโต, นสฺส ณตฺตํฯ
ปีโต, ภีโต, มิโต, สิโต, นิสฺสิโต, ปหิโตฯ
ติมฺหิ-สมิติ, วิจิติ, นีติ, ทฺวิตฺเต อาทิวุทฺธิ, เนตฺติ, สทฺธมฺมเนตฺติ, ภีติฯ
ตุมฺหิ-สเมตา, อภิสเมตา, วิเจตา, เชตา, เนตา, วิเนตา, นินฺเนตาฯ
ตวนฺตุ, ตาวีสุ-สเมตวา, สเมตาวี, อภิสเมตวา, อภิสเมตาวี อิจฺจาทิฯ
ตฺวาทีสุ-สเมตฺวา, อุเปตฺวา, กิณิตฺวา, วิจินิตฺวา, เชตฺวา, วิเชตฺวา, ชินิตฺวา, วิชินิตฺวา, ปราเชตฺวา, เนตฺวา, อาเนตฺวา วิเนตฺวา, นยิตฺวา, อานยิตฺวา, วินยิตฺวา, อลฺลียิตฺวา, ปฏิสลฺลียิตฺวา, สยิตฺวาฯ
ตุํ, ตเวสุ-สเมตุํ, อุเปตุํ, สมุเปตุํ, สเมตเว, เกตุํ, กิณิตุํ, เกตเว, วิเจตุํ, วิจินิตุํ, เชตุํ, วิเชตุํ, นิตุํ, อานิตุํ, วินิตุํ, เนตุํ, อาเนตุํ, วิเนตุํ, นยิตุํ, อานยิตุํ, วินยิตุํ, เนตเวฯ
ตพฺพมฺหิ-สเมตพฺพํ, เกตพฺพํ, กิณิตพฺพํ อิจฺจาทิฯ
อุวณฺเณสุ-จุโต, จวิโตฯ
การิเต-จาวิโตฯ
ชุโต, ชวิโต, ถุโต, อภิตฺถุโต, อภิตฺถวิโต,
สํปุพฺโพ ธุ-วลฺลเภ, สนฺธุโต-มิตฺโตฯ ‘‘อสณฺฐุตํ จิรสณฺฐุเตนา’’ติปิ ปาฬิฯ
ทุ-คติยํ หิํสายญฺจ, ทุโต, อุปทฺทุโตฯ
ธู-กมฺปเน, ธุโต, นิทฺธุโตฯ
ภูโต, สมฺภูโตฯ
การิเต-ภาวิโต, สมฺภาวิโต, วิภาวิโต, ปริภาวิโตฯ
ยุ-มิสฺสเน, สํยุโตฯ
รุ-สทฺเท, รุโต, ลุโต, วุโต, สํวุโต, สุสํวุโต, สุโต, วิสฺสุโตฯ
หุ-ปูชายํ, หุโตฯ
ติมฺหิ-จวนํ จุติ, ถวนํ ถุติ, ภูติ, วิภูติ, สวนํ สุติ,
ตุมฺหิ-จวิตา, จาเวตา, ชวิตา, ถวิตา, สนฺถวิตา, โสตา, สาเวตาฯ
ตวนฺตุ ตาวีสุ-จุตวา, จุตาวี, จาเวตวา, จาเวตาวี อิจฺจาทิฯ
ตฺวาทีสุ-จวิตฺวา, จวิตฺวาน, จวิตุน, ชวิตฺวา, อภิตฺถวิตฺวา, ภุตฺวา, อนุภวิตฺวา, ภาเวตฺวา, ภาวยิตฺวา, สุตฺวา, สุณิตฺวา, สาเวตฺวา, สาวยิตฺวาฯ
ตุํ, ตเวสุ-จวิตุํ, จาเวตุํ, โภตุํ, ภวิตุํ, อนุภวิตุํ, ภาเวตุํ, ภาวยิตุํ, โสตุํ, สาเวตุํฯ
หู-สตฺตายํ, โหตุํฯ ‘‘ยา อิจฺเฉ ปุริโส โหตุํ [ชา. ๒.๒๒.๑๒๘๒]ฯ น โส สกฺกา น โหตุเย’’ติ [พุ. วํ. ๒.๙ ‘…เหตุเย’] ปาฬีฯ
ตพฺพมฺหิ-จวิตพฺพํ, ภวิตพฺพํ, อนุภวิตพฺพํ, ภาเวตพฺพํ, โสตพฺพํฯ ทฺวิตฺเต-โสตฺตพฺพํ, สาเวตพฺพํฯ
เอทนฺเตสุ มหาวุตฺตินา กฺวจิ เอการสฺส อิตฺตํ, คายิโต, อปจายิโต, อปจิโต วา, อุชฺฌายิโต, นิชฺฌายิโต, อภิชฺฌายิโตฯ
คายนํ คีติ, อปจายนํ อปจิติฯ
ตุมฺหิ-คายิตา, อปจายิตา, อุชฺฌายิตาฯ
ตวนฺตุ, ตาวีสุ-คายิตวา, คายิตาวี อิจฺจาทิฯ
คายิตฺวา, ฌายิตฺวา, อภิชฺฌายิตฺวาฯ
คายิตุํ, คายิตเว, อปจายิตุํ, อปจายิตเว, ฌายิตุํ, ฌายิตเว, อภิชฺฌายิตุํ, อภิชฺฌายิตเวฯ
คายิตพฺพํ, อปจายิตพฺพํ, อุชฺฌายิตพฺพํฯ
อิติ เอกพฺยญฺชนธาตูนํ ปกติรูปราสิฯ
ภูวาทิคณ
อเนกพฺยญฺชนธาตูนํ ปกติรูปานิ ตฺยาทิกณฺเฑ วิภาคนเยน ภูวาทีหิ สตฺตหิ ธาตุคเณหิ จ การิตปจฺจเยหิ จ ธาตุปจฺจเยหิ จ ยถาลาภํ วิภชิตฺวา วิตฺถาเรตพฺพานิฯ
อตฺริทํ นยทสฺสนํ –
อาส, อิส, คมุ, ทิสฯ
อาส-อุปเวสเน, จฺฉาเทสสุตฺเต ‘นฺต มาน ตฺยาทีสู’ติ อธิกตตฺตา ตปจฺจเยสุจฺฉาเทโส นตฺถิ, ครุํ อุปาสิโต, ปยิรุปาสิโตฯ
ตุมฺหิ-อุปาสิตา, อุปาเสตา วา, อุปาสิตวา, อุปาสิตาวี, อุปาสิตฺวา, อุปาสิตฺวาน, อุปาสิตุนฯ ‘ปฺโย วา ตฺวาสฺส สมาเส’ติ ปฺยาเทเส-อุปาสิย, ปยิรุปาสิย, อุปสิยาน, อุปาสิตุํ, อุปาสิตเว, อุปาสิตพฺโพฯ
อิสุ-อิจฺฉา, กนฺตีสุ, พหุลาธิการา จฺฉาเทโส, อิจฺฉิโต, อิจฺฉิตา, อิจฺฉิตวา, อิจฺฉิตาวี, อิจฺฉิตุํ, อิจฺฉิตเว, อิจฺฉิตพฺพํฯ
การิเต-อิจฺฉาปิโต, อิจฺฉาปิตา, อิจฺฉาปิตาวี, อิจฺฉาเปตฺวา, อิจฺฉาเปตุํ, อิจฺฉาเปตเว, อิจฺฉาเปตพฺพํฯ
เอสธาตุมฺหิ-เอสิโต, ปริเยสิโต, เอสิตา, ปริเยสิตา, เอสิตวา, ปริเยสิตวา, เอสิตฺวา, ปริเยสิตฺวา, เอสิตฺวาน, ปริเยสิตฺวาน, เอสิตุํ, ปริเยสิตุํ, เอสิตเว, ปริเยสิตเว, เอสิตพฺพํ, ปริเยสิตพฺพํฯ
คมุ-คติมฺหิ, คมิโต, คมิตา, คมิตวา, คมิตาวี, คมิตฺวา, คมิตฺวาน, คมิตุน, คมิตุํ, คมิตเว, คมิตพฺพํฯ
การิเต-คมาปิโต, คมาเปตา อิจฺจาทิฯ
ทิส-เปกฺขเน ปสฺสิโต, ปสฺสิตา, ปสฺเสตา วา, ปสฺสิตฺวา, ปสฺสิตฺวาน, ปสฺสิตุน, ปสฺสิตุํ, ปสฺสิตเว, ปสฺสิตพฺพํฯ
การิเต-ทสฺสิโต, ทสฺสยิโต, ทสฺสิตา, ทสฺเสตา, ทสฺสยิตา, ทสฺสิตวา, ทสฺสิตาวี, ทสฺเสตฺวา, ทสฺสยิตฺวา, ทสฺเสตฺวาน, ทสฺสยิตฺวาน, ทสฺเสตุํ, ทสฺสยิตุํ, ทสฺเสตพฺพํฯ
ทกฺขาเทเส-ทกฺขิโต, ทกฺขิตา, ทกฺขิตวา, ทกฺขิตาวี, ทกฺขิตฺวา, ทกฺขิตุํ, ทกฺขิตเว, ‘‘ทกฺขิตาเย อปราชิตสงฺฆ’’นฺติ [ที. นิ. ๒.๓๓๒] ปาฬิ, ทกฺขิตพฺพํฯ
ทุส-นาเส, การิเต ณิปจฺจเย –
๗๖๔. ณิมฺหิ ทีโฆ ทุสสฺส [ก. ๔๘๖; รู. ๕๔๓; นี. ๙๗๗]ฯ
ณิมฺหิ ปเร ทุสสฺส ทีโฆ โหติฯ
ทูสิโต, ทูสิตา, ทูเสตา, ทูสิตวา, ทูสิตาวี, ทูเสตฺวา, ทูเสตฺวาน, ทูสิตุน, ทูเสตุํ, ทูเสตเวฯ
ณิมฺหีติ กึ? ทุฏฺโฐฯ
อิติ ภูวาทิคโณฯ
รุธาทิคณ
ภุช, ยุช, ฉิท, ภิท, รุธฯ
๗๖๕. มํ วา รุธาทีนํ [ก. ๔๔๖; รู. ๕๐๙; นี. ๙๒๖]ฯ
รุธาทีนํ ปุพฺพนฺตสรา ปรํ มานุพนฺโธ นิคฺคหีตาคโม โหติ วาฯ
ภุญฺชิโต, ภุญฺชิตา, ภุญฺชิตวา, ภุญฺชิตาวี, ภุญฺชิตฺวา, ภุญฺชิตฺวาน, ภุญฺชิตุน, ภุญฺชิตุํ, ภุญฺชิตเว, ภุญฺชิตพฺพํฯ
การิเต-โภชิโต, โภชิตา, โภเชตา วา, โภชิตวา, โภชิตาวี, โภเชตฺวา, โภชยิตฺวา, โภเชตุํ, โภเชตเว, โภเชตพฺพํ, ยุญฺชิโต, อนุยุญฺชิโต, ภุชธาตุสทิสํฯ
ฉินฺทิโต, ฉินฺทิตา, ฉินฺเทตา วา, ฉินฺทิตวา, ฉินฺทิตาวี, ฉินฺทิตฺวา, ฉินฺทิตฺวาน, ฉินฺทิตุนฯ ปฺยาเทเส-ลตํ ทนฺเตหิ ฉินฺทิย [คเวสิตพฺพํ], ฉินฺทิยาน, สญฺฉินฺทิย, สญฺฉินฺทิยาน, ฉินฺทิตพฺพํฯ
การิเต-ฉินฺทาปิโต, ฉินฺทาเปตา อิจฺจาทิฯ
ภินฺทิโต, ภินฺทิตา, ภินฺเทตา วา, ฉิทธาตุสทิสํฯ
รุนฺธิโต, รุนฺธิตา, รุนฺเธตา, รุนฺธิตวา, รุนฺธิตาวี, รุนฺธิตฺวา, รุนฺธิตฺวาน, รุนฺธิตุํ, รุนฺธิตเว, รุนฺธิตพฺพํฯ
การิเต-รุนฺธาปิโต, รุนฺธาปยิโต อิจฺจาทิฯ
อิติ รุธาทิคโณฯ
ทิวาทิคณ
ปท, พุธ, ตุส, ทิวุฯ
๗๖๖. ปทาทีนํ กฺวจิฯ
ปทาทีนํ กฺวจิ ยุก โหติ, ยาคโม, ‘ตวคฺควรณานํ เย จวคฺคพยญา’ติ จวคฺคตฺตํ, ‘วคฺคลเสหิ เต’ติ ยสฺส ปุพฺพรูปตฺตํฯ
ปชฺชิโต, อาปชฺชิโต, ปฏิปชฺชิโต, ปฏิปชฺชิตา, ปฏิปชฺชิตวา, ปฏิปชฺชิตาวี, ปฏิปชฺชิตฺวา, ปฏิปชฺชิตฺวาน, ปฏิปชฺชิตุน, ปฏิปชฺชิตุํ, ปฏิปชฺชิตเว, ปฏิปชฺชิตพฺพํฯ
การิเต-อาปาทิโต, อุปฺปาทิโต, นิปฺผาทิโต, สมฺปาทิโต, ปฏิปาทิโต, อาปาทิตา, อาปาเทตา, อุปฺปาทิตา, อนุปฺปนฺนสฺส มคฺคสฺส อุปฺปาเทตา [อป. เถรี ๒.๓.๑๓๕], นิปฺผาทิตา, นิปฺผาเทตา, สมฺปาทิตา, สมฺปาเทตา, ปฏิปาทิตา, ปฏิปาเทตา, อาปาเทตฺวา, อุปฺปาเทตฺวา, นิปฺผาเทตฺวา, สมฺปาเทตฺวา, ปฏิปาเทตฺวา, อาปาเทตุํ, อุปฺปาเทตุํ, นิปฺผาเทตุํ, สมฺปาเทตุํ, ปฏิปาเทตุํ, อาปาเทตพฺพํ, อุปฺปาเทตพฺพํ, นิปฺผาเทตพฺพํ, สมฺปาเทตพฺพํ, ปฏิปาเทตพฺพํ, พุชฺฌิโต, พุชฺฌิตา สจฺจานีติ พุทฺโธ [มหานิ. ๑๙๒], พุชฺฌิตวา, พุชฺฌิตาวี, พุชฺฌิตฺวา, พุชฺฌิตฺวาน, พุชฺฌิตุน, พุชฺฌิตุํ, พุชฺฌิตเว, พุชฺฌิตพฺพํฯ
การิเต-โพธิโต, โพเธตา ปชายาติ พุทฺโธ [มหานิ. ๑๙๒], โพเธตวา, โพเธตาวี, โพธยิตฺวา, โพธยิตฺวาน, โพเธตุํ, โพเธตเว, โพเธตพฺพํ, ตุสฺสิโต, สนฺตุสฺสิโต, ตุสฺสิตา, ตุสฺสิตวา, ตุสฺสิตาวี, ตุสฺสิตฺวา, ตุสฺสิตุํ, ตุสฺสิตพฺพํฯ
การิเต-โตสิโต, โตสิตา, โตเสตา วา, โตสิตวา, โตสิตาวี, โตเสตฺวา, โตเสตุํ, โตเสตพฺพํ, ทิพฺพิโต, ทิพฺพิตา, ทิพฺพิตวา, ทิพฺพิตาวี, ทิพฺพิตฺวา, ทิพฺพิตุํ, ทิพฺพิตพฺพํฯ
อิติ ทิวาทิคโณฯ
สฺวาทิคณ
สุ, วุ, อาปฯ
สุณิโต, สุณิตา, โสตา วา, สุณิตวา, สุณิตาวี, สุณิตฺวา, สุณิตุํ, สุณิตพฺพํฯ
การิเต-สาวิโต, สาเวตา, สาเวตวา, สาเวตาวี, สาเวตฺวา, สาเวตุํ, สาเวตพฺพํ, สํวุณิโต, อาวุณิโต, สํวุณิตา, สํวุณิตฺวา, สํวุณิตุํ, สํวุณิตพฺพํ, ปาปุณิโต, ปริยาปุณิโต, ปาปุณิตา, ปริยาปุณิตา, ปาปุณิตวา, ปริยาปุณิตวา, ปาปุณิตาวี, ปริยาปุณิตาวี, ปาปุณิตฺวา ปริยาปุณิตฺวา, ปาปุณิตุํ, ปริยาปุณิตุํ, ปาปุณิตพฺโพ, ปริยาปุณิตพฺโพฯ
การิเต-ปาปิโต, ปาปิตา, ปาเปตา วา, ปาเปตฺวา, ปาเปตุํ อิจฺจาทิฯ
อิติ สฺวาทิคโณฯ
กิยาทิคโณ เอกพฺยญฺชเนสุ วุตฺโต เอวฯ
ตนาทิคณ
กร, ตนฯ
‘กโรติสฺส โข’ติ กสฺส โข, อภิสงฺขริโต, อภิสงฺขริตา, อภิสงฺขริตวา, อภิสงฺขริตาวี, กริตฺวา, กริตฺวาน, อภิสงฺขริตฺวา, อภิสงฺขริตฺวาน, อภิสงฺขริตุํ, อภิสงฺขริตพฺพํฯ
การิเต-การิโต, การาปิโต, การิตา, กาเรตา, การาปิตา, การาเปตา, การิตวา, การิตาวี, กาเรตฺวา, การาเปตฺวา, กาเรตุํ, การาเปตุํ, กาเรตพฺพํ, การาเปตพฺพํฯ
ตนิโต, ตนิตฺวา, ตนิตุํ อิจฺจาทิฯ
อิติ ตนาทิคโณฯ
จุราทิคณ
กปฺป, จินฺต, จุร, วิทฯ
กปฺป-สงฺกปฺปเน, กปฺปิโต, สงฺกปฺปิโต, กปฺปยิโต, สงฺกปฺเปตา, สงฺกปฺปยิตา, กปฺเปตวา, กปฺเปตาวี, กปฺเปตฺวา, กปฺปยิตฺวา, กปฺเปตุํ, กปฺปยิตุํ, กปฺเปตพฺพํ, กปฺปยิตพฺพํฯ
การิเต-กปฺปาปิโต อิจฺจาทิฯ
จินฺติโต, จินฺตยิโต, จินฺเตตา, จินฺตยิตา, จินฺติตวา, จินฺติตาวี, จินฺเตตฺวา, จินฺตยิตฺวา, จินฺติตุํ, จินฺเตตุํ, จินฺตยิตุํ, จินฺติตพฺพํ, จินฺเตตพฺพํฯ
การิเต-จินฺตาปิโต อิจฺจาทิฯ
โจริโต, โจรยิโต, โจเรตา, โจรยิตา อิจฺจาทิฯ
เวทิโต, เวทยิโต, เวเทตา, เวทยิตา อิจฺจาทิฯ
อิติ จุราทิคโณฯ
ติติกฺข, วีมํส, พุภุกฺข, ปพฺพตายฯ
ติติกฺขิโต, ติติกฺขิตา, ติติกฺขิตวา, ติติกฺขิตาวี, ติติกฺขิตฺวา, ติติกฺขิตุํ, ติติกฺขิตพฺโพฯ
การิเต-ติติกฺขาปิโต อิจฺจาทิฯ
วีมํสิโต, วีมํเสตา, วีมํสิตวา, วีมํสิตาวี, วีมํสิตฺวา, วีมํสิตุํ, วีมํสิตพฺพํฯ
การิเต-วีมํสาปิโต อิจฺจาทิฯ
พุภุกฺขิโต, พุภุกฺขิตา, พุภุกฺขิตวา, พุภุกฺขิตาวี, พุภุกฺขิตฺวา, พุภุกฺขิตุํ, พุภุกฺขิตพฺพํฯ
การิเต-พุภุกฺขาปิโต อิจฺจาทิฯ
ปพฺพตายิโต, ปพฺพตายิตา, ปพฺพตายิตวา, ปพฺพตายิตาวี, ปพฺพตายิตฺวา, ปพฺพตายิตุํ, ปพฺพตายิตพฺโพฯ
การิเต-ปพฺพตายาปิโต อิจฺจาทิฯ
เอวํ กุกฺกุจฺจายิโต, กุกฺกุจฺจายิตา, กุกฺกุจฺจายิตวา, กุกฺกุจฺจายิตาวี, กุกฺกุจฺจายิตฺวา, กุกฺกุจฺจายิตุํ, กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ, ปิยายิโต, ปิยายิตฺวา, ปิยายิตุํ อิจฺจาทีนิ จ โยเชตพฺพานิฯ
อถ วิเสสราสิ วุจฺจเตฯ
๗๖๗. กตฺตริ จารมฺเภ [ก. ๕๕๖-๗; รู. ๖๐๖, ๖๒๒; นี. ๑๑๔๓-๔]ฯ
อารมฺโภ นาม อาทิกฺริยา-ปฐมารมฺโภฯ กฺริยารมฺเภ วตฺตพฺเพ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติ, เอเตน ปจฺจุปฺปนฺเนปิ กฺริยาสนฺตาเน ปฐมารมฺภํ ปฏิจฺจ อตีตวิสโย ตปจฺจโย วิหิโต, ยถา? ภุตฺตาวี ปวาริโตติ [ปาจิ. ๒๓๘]ฯ
ปุริโส กฏํ ปกโต, ปุริเสน กโฏ ปกโตฯ
๗๖๘. ฐาสวสสิลิสสีรุหชรชนีหิ [ก. ๕๕๖; รู. ๖๐๖, ๖๒๒; นี. ๑๑๔๓-๔]ฯ
ฐาทีหิ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติฯ
ฐามฺหิ-อุปฏฺฐิโต ครุํ สิสฺโส, อุปฏฺฐิโต ครุ สิสฺเสนฯ
อาสมฺหิ-อุปาสิโต ครุํ สิสฺโส, อุปาสิโต ครุ สิสฺเสนฯ
วสมฺหิ-อนุวุสิโต ครุํ สิสฺโส, อนุวุสิโต ครุ สิสฺเสนฯ
สิลิส-อาลิงฺคเน, อาสิลิฏฺโฐ ปิตรํ ปุตฺโต, อาสิลิฏฺโฐ ปิตา ปุตฺเตนฯ
สีมฺหิ-อธิสยิโต อุกฺขลิํ ชโน, อธิสยิตา อุกฺขลิ ชเนน, อุทฺธนํ อาโรปิตาติ อตฺโถฯ
รุหมฺหิ-อารูฬฺโห รุกฺขํ ชโน, อารูฬฺโห รุกฺโข ชเนนฯ
ชรมฺหิ-อนุชิณฺโณ วสลิํ เทวทตฺโต, อนุชิณฺณา วสลี เทวทตฺเตน, อนุชาโต มาณวิกํ มาณโว, อนุชาตา มาณวิกา มาณเวนฯ
๗๖๙. คมนตฺถากมฺมกาธาเร จ [ก. ๕๕๖-๗; รู. ๖๐๖, ๖๒๒; นี. ๑๑๔๓-๔]ฯ
คมนตฺถธาตูหิ อกมฺมกธาตูหิ จ ปรํ อาธาเร จ กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ กฺโต โหติฯ
ยนฺติ เอตฺถาติ ยาตํ, อิทํ เตสํ ยาตํฯ ปทํ อกฺกมติ เอตฺถาติ ปทกฺกนฺตํ, อิทํ เตสํ ปทกฺกนฺตํฯ อิห เต ยาตา, อยํ เตหิ ยาโต มคฺโค, อิห เตหิ ยาตํฯ
อกมฺมกมฺหิ-อิทํ เตสํ อาสิตํ ฐานํ, อิห เต อาสิตา, อิทํ เตหิ อาสิตํ ฐานํ, อิธ เตหิ อาสิตํฯ
๗๗๐. อาหารตฺถา [ก. ๕๕๖-๗; รู. ๖๐๖, ๖๒๒; นี. ๑๑๔๓-๔]ฯ
อชฺโฌหรณตฺถธาตุโต กตฺตริ จ ภาว, กมฺเมสุ จ อาธาเร จ กฺโต โหติฯ
อิห เต ภุตฺตา, อสิตา, ปีตา, ขายิตา, สายิตาฯ อิมานิ เตหิ ภุตฺตานิ, อสิตานิ, ปีตานิ, ขายิตานิ, สายิตานิฯ อิห เตสํ ภุตฺตํ, อสิตํ, ปีตํ, ขายิตํ, สายิตํฯ อิทํ เตสํ ภุตฺตํ ฐานํ, อสิตํ ฐานํ, ปีตํ ฐานํ, ขายิตํ ฐานํ, สายิตํ ฐานํฯ
อิติ ตาทิปจฺจยราสิฯ