ทุติยกณฺฑ
๑๒๐, ๒๔๓. อมฺหสฺส มมํ สปิภตฺติสฺส เส.
สพฺพสฺเสว อมฺหสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส มมํ อาเทโส โหติ เส วิภตฺติมฺหิ.
มมํ ทียเต ปุริเสน, มมํ ปริคฺคโห.
๑๒๑, ๒๓๓. มยํ โยมฺหิ ปฐเม.
สพฺพสฺเสว อมฺหสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส มยํอาเทโส โหติ โยมฺหิ ปฐเม.
มยํ คจฺฉาม, มยํ เทม.
อมฺหสฺเสติ กิมตฺถํ? ปุริสา ติฏฺฐนฺติ.
โยมฺหีติ กิมตฺถํ? อหํ คจฺฉามิ.
ปฐเมติ กิมตฺถํ? อมฺหากํ ปสฺสสิ ตฺวํ.
๑๒๒, ๙๙. นฺตุสฺส นฺโต.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส นฺโตอาเทโส โหติ โยมฺหิ ปฐเม.
คุณวนฺโต ติฏฺฐนฺติ.
นฺตุสฺเสติ กิมตฺถํ? สพฺเพ สตฺตา คจฺฉนฺติ.
ปฐเมติ กิมตฺถํ? คุณวนฺเต ปสฺสนฺติ ชนา.
๑๒๓, ๑๐๓. นฺตสฺส เส วา.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส นฺตสฺสาเทโส โหติ วา เส วิภตฺติมฺหิ.
สีลวนฺตสฺส ฌายิโน, สีลวโต ฌายิโน วา.
เสติ กิมตฺถํ? สีลวา ติฏฺฐติ.
๑๒๔, ๙๘. อา สิมฺหิ.
สพฺพสฺเสวนฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส อาอาเทโส โหติ สิมฺหิ วิภตติมฺหิ
คุณวา, ปญฺญวา, สีลวา, พลวา, ธนวา, มติมา, สติมา, ธิติมา.
นฺตุสฺเสติ กิมตฺถํ? ปุริโส ติฏฺฐติ.
สิมฺหีติ กิมตฺถํ? สีลวนฺโต ติฏฺฐนฺติ.
๑๒๕, ๑๙๘. อํ นปุํสเก.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส อํอาเทโส โหติ สิมฺหิ วิภตฺติมฺหิ นปุํสเก วตฺตมานสฺส.
คุณวํ จิตฺตํ ติฏฺฐติ, รุจิมํ ปุปฺผํ วิโรจติ.
สิมฺหีติ กิมตฺถํ? วณฺณวนฺตํ อคนฺธกํ วิรูฬฺหปุปฺผํ ปสฺสสิ ตฺวํ.
๑๒๖, ๑๐๑. อวณฺณา จ เค.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส อํ อวณฺณา จ โหนฺติ เค ปเร.
โภ คุณวํ, โภ คุณว, โภ คุณวา.
จคฺคหณมนุกฑฺฒนตฺถํ.
๑๒๗, ๑๐๒. โต ติ ตา ส สฺมึ นาสุ.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส โตติตาอาเทสา โหนฺติ วาสสฺมึ นาอิจฺเจเตสุ ยถาสงฺขฺยํ.
คุณวโต, คุณวนฺตสฺส, คุณวติ, คุณวนฺตสฺมึ, คุณวตา, คุณวนฺเตน, สติมโต,
สติมนฺตสฺส, สติมติ, สติมนฺตสฺมึ, สติมตา, สติมนฺเตน.
เอเตสฺวีติ กิมตฺถํ? คุณวา. สติมา.
๑๒๘, ๑๐๔. นํมฺหิ ตํ วา.
สพฺพสฺเสว นฺตุปจฺจยสฺส สวิภตฺติสฺส ตํอาเทโส โหติ วา นํมฺหิ วิภตติมฺหิ
คุณวตํ, คุณวนฺตานํ, สติมตํ, สติมนฺตานํ.
นํมฺหีติ กิมตฺถํ? คุณวนฺโต ติฏฺฐนฺติ, สติมนฺโต ติฏฺฐนฺติ.
๑๒๙, ๒๒๒. อิมสฺสิทมํสิสุ นปุํสเก.
สพฺพสฺเสว อิมสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส อิทํอาเทโส โหติ วา อํสิสุ นปุญสเก วตฺตมานสฺส.
อิทํ จิตฺตํ ปสฺสสิ, อิทํ จิตฺตํ ติฏฺฐติ, อิมํ จิตฺตํ ปสฺสสิ. อิมํ จิตฺตํ ติฏฺฐติ.
นถุํสเกติ กิมตฺถํ? อิมํ ปุริสํ ปสฺสสิ. อยํ ปุริโส ติฏฺฐติ.
๑๓๐, ๒๒๕. อมุสฺสาทุํ.
สพฺพสฺเสว อมุสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส อทุํอาเทโส โหติ อํสิสุ นปุํสเก วตฺตมานสฺส.
อทุํ ปุปฺผํ ปสฺสสิ, อทุํ ปุปฺผํ วิโรจติ.
นปุํสเกติ กิมตฺถํ? อมุํ ราชานํ ปสฺสสิ, อสุ ราชา ติฏฺฐติ.
๑๓๑,.. อิตฺถิปุมนปุํสกสงฺขฺยํ.
“อิตฺถิปุมนปุํสกสงฺขฺยํ” อิจฺเจตํ อธิการตฺถํ เวทิตพฺพํ.
๑๓๒, ๒๒๘. โยสุ ทฺวินฺนํ ทฺเว จ.
ทฺวินฺนํ สงฺขฺยานํ อิตฺถิปุมนปุํสเก วตฺตมานานํ สวิภตฺตีนํ ทฺเว โหติ โยอิจฺเจเตสุ.
ทฺเว อิตฺถิโย, ทฺเว ธมฺมา. ทฺเว รูปานิ.
โยสฺวีติ กิมตฺถํ? ทฺวีสุ.
จคฺคหเณน ทุเว ทฺวย อุภ อุภย ทุวิ จ โหนฺติ โยนาอนมิจฺเจเตสุ. ทุเว สมณา.
ทุเว พฺราหฺมณา, ทุเว ชนา, ทฺวเยน, ทฺวยํ, อุภินฺนํ, อุภเยสํ ทุวินฺนํ.
๑๓๓, ๒๓๐. ติ จตุนฺนํ ติสฺโส จตสฺโส ตโย จตฺตาโร ตีณิ จตฺตาริ.
ติจตุนฺนํ สงฺขฺยานํ อิตฺถิปุมนปุํสเก วตฺตมานานํ สวิภตฺตีนํ ติสฺโส
จตสฺโส ตโย จตฺตาโร ตีณิ จตฺตาริอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ โยอิจฺเจเตสุ.
ติสฺโส เวทนา จตสฺโส ทิสา, ตโย ชนา, ชเน, จตฺตาโร ปุริสา, ปุริเส, ตีณิ อายตนานิ, จตฺตาริ อริยสจฺจานิ.
โยสฺวีติ กิมตฺถํ? ตีสุ, จตูสุ.
๑๓๔, ๒๕๑. ปญฺจาทีนมกาโร.
ปญฺจาทีนํ สงฺขฺยานํ อิตฺถิปุมนปุํสเก วตฺตมานานํ สวิภตฺติสฺสอนฺตสฺส สรสฺส อกาโร โหติ โยอิจฺเจเตสุ.
ปญฺจ, ปญฺจ, ฉ, ฉ, สตฺต, สตฺต, อฏฺฐ, อฏฺฐ, นว, นว, ทส, ทส.
ปญฺจาทีนมิติ กิมตฺถํ? ทฺเว, ตโย.
๑๓๕, ๑๑๘. ราชสฺส รญฺโญ ราชิโน เส.
สพฺพสฺเสว ราชสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส รญฺโญราชิโนอิจฺเจเต อาเทสา
โหนฺติ เส วิภตฺติมฺหิ.
รญฺโญ, ราชิโน.
เสติ กิมตฺถํ? รญฺญา.
๑๓๖, ๑๑๙. รญฺญํ นํมฺหิ วา.
สพฺพสฺเสว ราชสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส รญฺญํอาเทโส โหติ วา นํมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
รญฺญํ, ราชูนํ อิทํ รฏฺฐํ.
๑๓๗, ๑๑๖. นามฺหิรญฺญา วา.
สพฺพสฺเสว ราชสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส รญฺญาอาเทโส โหติ วา นามฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
เตน รญฺญา กตํ. ราเชน วา กตํ.
นามฺหีติ กิมตฺถํ? รญฺโญ สนฺตกํ.
๑๓๘, ๑๒๑. สฺมึมฺหิ รญฺเญ ราชินิ.
สพฺพสฺเสว ราชสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส รญฺเญราชินิอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ สฺมึมฺหิวิภตฺติมฺหิ.
รญฺเญ, ราชินิ สีลํ ติฏฺฐติ.
๑๓๙, ๒๔๕. ตุมฺหากํ ตยิมยิ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺห สทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตยิ มยิอิจฺเจเต อาเทโส โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ สฺมึมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ตยิ, มยิ.
สฺมึมฺหีติ กิมตฺถํ? ตฺวํ ภวสิ, อหํ ภวามิ.
๑๔๐, ๒๓๒. ตฺวมหํ สิมฺหิ จ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตฺวํ อหํอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ สิมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ตฺวํ, อหํ.
สิมฺหีติ กิมตฺถํ? ตยิ, มยิ.
จคฺคหเณน ตุวํ จ โหติ. ตุวํ สตฺถา.
๑๔๑, ๒๔๑. ตว มมเส.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตวมมอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาญสงฺขฺยํ เส วิภตฺติมฺหิ.
ตว, มม.
เสติ กิมตฺถํ? ตยิ, มยิ.
๑๔๒, ๒๔๒. ตุยฺหํ มยฺหญฺจ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตุยฺหํ มยฺหํอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ เส วิภตฺติมฺหิ.
ตุยฺหํ, มยฺหํ ธนํ ทียเต.
เสติ กิมตฺถํ? ตยา, มยา.
๑๔๓, ๒๓๕. ตํ มมํมฺหิ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตํ มอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ อํมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ตํ, มํ.
อํมฺหีติ กิมตฺถํ? ตยา มยา.
๑๔๔, ๒๓๔. ตวํ มมญฺจ นวา.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตวํ มมํอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ นวา ยถาสงฺขฺยํ อํมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ตวํ, มมํ ปสฺสติ.
นวาติ กิมตฺถํ? ตํ, มํ ปสฺสติ.
จคฺคหณมนุกฑฺฒนตฺถํ.
๑๔๕, ๒๓๘. นามฺหี ตยา มยา.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ตยา มยาอิจฺเจเต อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ นามฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ตยา, มยา กตํ.
นามฺหิติ กิมตฺถํ? ตุมฺเหหิ, อมฺเหหิ.
๑๔๖, ๒๓๖. ตุมฺหสฺส ตุวํ ตฺวมํมฺหิ.
สพฺพสฺส ตุมฺหสทฺทสฺส สวิภตฺติสฺส ตุวํ ตฺวํ อิจฺเจเต อาเทสา
โหนฺติ อํมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
กลิงฺครสฺส ตุวํ มญฺเญ, กฏฺฐสฺส ตฺวํ มญฺเญ.
๑๔๗, ๒๔๖. ปทโต ทุติยา จตุตฺถี ฉฏฺฐีสุ โวโน.
สพฺเพสํ ตุมฺหอมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ยทา ปทสฺมา ปเรสํ โว โนอาเทสา โหนฺติ นวา ยถาสงฺขฺยํ ทุติยา จตุตฺถีฉฏฺฐีอิจฺเจเตสุ พหุวจเนสุ.
ปหาย โว ภิกฺขเว คมิสฺสามิ, มา โน อชฺช วิกนฺตึสุ, รญฺโญสูทา มหานเส, เอวํ ทุติยตฺเถ.
ธมฺมํ โว ภิกฺขเว เทเสสฺสามิ, สํวิภเชถ โน รชฺเชน, เอวํ จตุตฺถฺยตฺเถ.
ตุฏฺโฐสฺมิ โว ภิกฺขเว ปกติยา, สตฺถา โน ภควา อนุปฺปตฺโต, เอวํ ฉฏฺฐฺยตฺเถ.
นวาติ กิมตฺถํ? เอโส อมฺหากํ สตฺถา.
ตุมฺหมฺหากมิติ กิมตฺถํ? เอเต อิสโย ปสฺสสิ.
ปทโตติ กิมตฺถํ? ตุมฺหากํ สตฺถา.
เอเตสฺวีติ กิมตฺถํ? คจฺฉถ ตุมฺเห.
๑๔๘, ๒๔๗. เตเมกวจเนสุ จ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ยทา ปทสฺมา ปเรสํ เต เม อาเทสา โหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ จตุตฺถีฉฏฺฐีอิจฺเจเตสุ เอกวจเนสุ.
ททามิ เต คามวรานิ ปญฺจ, ททาหิ เม คามวรํ, อิทํ เต รฏฺฐํ, อยํ เม ปุตฺโต.
ปทโตติ กิมตฺถํ? ตว ญาติ, มม ญาติ.
๑๔๙, ๑๔๘. น อํมฺหิ.
สพฺเพสํ ตุมฺห อมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ยทา ปทสฺมา ปเรสํ เต เมอาเทสา น โหนฺติ อํมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ปสฺเสยฺย ตํ วสฺสสตํ อโรคํ, โส มํ พฺรวีติ.
๑๕๐, ๒๔๙. วา ตติเย จ.
สพฺเพสํ ตุมฺหอมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ยทา ปทสฺมา ปเรสํ เตเมอาเทสา โหนฺติ วา ยถาสงฺขฺยํ ตติเยกวจเน ปเร.
กตํ เต ปาปํ, กตํ เม ปาปํ, กตํ ตยา ปาปํ, กตํ มยา ปาปํ.
ปทโตติ กิมตฺถํ? ตยา กตํ, มยา กตํ.
๑๕๑, ๒๕๐. พหุวจเนสุ โวโน.
สพฺเพสํ ตุมฺหอมฺหสทฺทานํ สวิภตฺตีนํ ยทา ปทสฺมา ปเรสํ โวโนอาเทสาโหนฺติ ยถาสงฺขฺยํ ตติยาพหุวจเนสุ ปเรสุ.
กตํ โว กมฺมํ, กตํ โน กมฺมํ.
ปทโตติ กิมตฺถํ? ตุมฺเหหิ กตํ, อมฺเหหิ กตํ.
พหุวจนคฺคหเณน โยมฺหิ ปฐเม โว โนอาเทสา โหนฺติ. คามํ โว คจฺเฉยฺยาถ, คามํ โน คจฺเฉยฺยาม.
๑๕๒, ๒๓๖. ปุมนฺตสฺสา สิมฺหิ.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สวิภตฺติสฺส อาอาเทโส โหติ สิมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ปุมา ติฏฺฐติ.
สิมฺหีติ กิมตฺถํ? ปุมาโน ติฏฺฐนฺติ.
อนฺตคฺคหเณน มฆว ยุวอิจฺเจวมาทีนมนฺตสฺสสวิภตฺติสฺส อาอาเทโส โหติ.
มฆวา, ยุวา.
๑๕๓, ๑๓๘. อมาลปเนกวจเน.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สวิภตฺติสฺส อํอาเทโส โหติ อาลปเนกวจเน ปเร.
เห ปุมํ.
อาลปเนติ กิมตฺถํ? ปุมา.
เอกวจเนติ กิมตฺถํ? เห ปุมาโน.
๑๕๔,.. สมาเส จ วิภาสา.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สมาเส จ อํอาเทโส โหติ วิภาสา สมาเส กเต.
อิตฺถี จ ปุมา จ นปุํสกํ จ อิตฺถิปุมนปุํสกานิ. อิตฺถิปุมนปุํสกานํสมูโห อิตฺถิปุมนปุํสกสมูโห.
วิภาสาติ กิมตฺถํ? อิตฺถิปุมนปุํสกานิ.
๑๕๕, ๑๓๗. โยสฺวาโน.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สวิภตฺติสฺส อาโนอาเทโส โหติ โยสุ วิภตฺตีสุ.
ปุมาโน, เห ปุมาโน.
โยสฺวีติ กิมตฺถํ? ปุมา.
๑๕๖, ๑๔๒. อาเน สฺมึมฺหิ วา.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สวิภตฺติสฺส อาเน อาเทโส โหติ วา สฺมึมฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ปุมาเน, ปุเม วา.
๑๕๗, ๑๔๐. หิวิภตฺติมฺหิ จ.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส หิวิภตฺติมฺหิ จ อาเนอาเทโส โหติ.
ปุมาเนหิ, ปุมาเนภิ.
ปุน วิภตฺติคฺคหณํ กิมตฺถํ? สวิภตฺติคฺคหณนิวตฺตนตฺถํ. ปุมาเนหิ.
จคฺคหเณน มฆว ยุวอิจฺเจวมาทีนมนฺตสฺส อานอาเทโส โหติ สิ โย อํ โย อิจฺเจเตสุ วิภตฺตีสุ, ปุมกมฺมถามนฺตสฺส จุกาโร โหติ ส สฺมา สุ วิภตฺตีสุ. มฆวาโน, มฆวานา. มฆวานํ, มฆวาเน. ยุวาโน, ยุวานา, ยุวานํ, ยุวาเน, ปุมุโน, ปุมุนา. กมฺมุโน, กมฺมุนา, ถามุโน, ถามุนา.
๑๕๘, ๑๔๓. สุสฺมิมา วา.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส สุอิจฺเจตสฺมึวิภตฺติมฺหิ อาอาเทโส โหติ วา.
ปุมาสุ, ปุเมสุ วา.
๑๕๖, ๑๓๙. อุนามฺหิ จ.
ปุมอิจฺเจวมนฺตสฺส อาอุอาเทสา โหนฺติ วา นามฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
ปุมานา, ปุมุนา, ปุเมน วา.
จคฺคหณมนุกฑฺฒนตฺถํ.
๑๖๐, ๑๖๗. อ กมฺมนฺตสฺส จ.
กมฺมอิจฺเจวมนฺตสฺส จ อุอ อาเทสา โหนฺติ วา นามฺหิ วิภตฺติมฺหิ.
กมฺมุนา, กมฺมนา, กมฺเมน วา.
จคฺคหเณน มฆวยุวอิจฺเจวมนฺตสฺส อาอาเท โส โหติ กฺวจิ นาสุอิจฺเจเตสุ วิภตฺตีสุ. มฆวานา, มฆวาสุ, มฆเวสุ, มฆเวน วา. ยุวานา, ยุวาสุ, ยุเวสุ, ยุเวน วา.
อิติ นามกปฺเป ทุติโย กณฺโฑ.